متن و بررسی اجمالی زیارت اربعین امام صادق ع
روز بیستم ماه صفر، روز اربعین و به قول شیخین( شیخ مفید و شیخ طوسی) روز رجوع ِ اهل حرم امام حسین علیه السلام از شام به مدینه، و روز ورود جابربن عبدالله انصاری است به کربلا به جهت زیارت امام حسین علیه السلام و او اولین زائر آن حضرت است و زیارت آن حضرت دراین روز مستحب است. که به فرموده ی امام حسن عسکری علیه السلام از نشانه های مؤمن است.
قال العسکری علیه السلام:
علامات المؤمنین خمس : صلاةُ الاحدی و الخمسین و زیارةُ الاربعین والتـَختم فی الیَمین و تـَعفیرُ الجـَبین و الجَهر ببسم الله الرحمن الرحیم. (1)
از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام روایت شده که فرمودند:
علامات مؤمن پنج چیز است:
1- اقامه ی پنجاه و یک رکعت نماز فریضه و نافله در شبانه روز.
2- زیارت اربعین.
3- انگشتر به دست راست کردن.
4- جبین را در سجده بر خاک گذاشتن.
5- در نماز بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن.
سند زیارت اربعین
شیخ طوسی در تهذیب و مصباح، زیارت مخصوصه روز اربعین را از حضرت امام صادق علیه السلام نقل کرده است.
بررسی زیارت اربعین امام حسین علیه السلام
فراز اول زیارت: سلامهای توصیفی
- السلامُ علی وَلیِّ الله و حبیبه
سلام بر ولی و حبیب ( دوست) خدا.
- السلامُ عـَلی خلیلِ اللهِ وَ نجیبه
سلام و درود بر خلیل و گزیده ی خدا
- السلامُ علی صَفیِّ اللهِ و ابن ِ صَفیّـه
درود بربرگزیده خدا و پسر انتخاب شده خدا
- السلامُ علی الحُسین ِ المظلوم الشهید
درود بر حسین مظلوم شهید
- السلامُ علی اسیرِ الکربات و قـَتیلِ العـَبرات
سلام بر کسی که اسیر و گرفتار بلایا و اندوه ها شد و کشته برای اشکها.
فراز دوم زیارت:
شهادت وگواهی امام صادق علیه السلام به عظمت و برتری امام حسین علیه السلام
- اللهم انی اَشهَدُ أنـَّهُ وَلیـُّکَ وَ ابنُ وَلیِّک
بار خدایا گواهی می دهم که ( امام حسین) ولی تو و فرزند ولی تو است .
- وَصَفیـُّکَ وَ ابنُ صَفیـِّک ، الفائزُ بِکـَرامـَتـِک
و نیز گواهی می دهم که او برگزیده ی تو و پسر برگزیده ی تو است که به کرم تو رستگار است.
- اَکرَمتـَهُ بالشَّهادة
خدایا گواهی می دهم که او را به وسیله شهادت گرامی داشتی .
- و حَبوتـَهُ بالسـَّعادة
و به او سعادت عطا فرمودی
- و اجتـَبـیتـَه بطیبِ الولادة
و او را از اصل و نسب ، پاکی ولادت بخشیدی.
- و جَعَلتـَه سیداً من السادة و قائِداً من القادة
او را آقایی از آقایان و رهبری از رهبران قرار دادی.
- و ذائدً مِنَ الذادة و اَعطیتـَهُ مَواریثَ الانبیاء
و او را مدافعی از مدافعان قرار داده و ارث تمام انبیاء را به ایشان عطا فرمودی.
- و جعلته حُجَة ًعلی خـَلقِک مِنَ الاوصِیاء
و شهادت می دهم که او را حجت بر خلق خود از اوصیاء قرار دادی.
- فـَاَعذَرَ فی الدُعاءِ وَ مَنَحَ النُصح
پس امام حسین علیه السلام نیز در دعوت ، عذری باقی نگذاشت و خیر خواهی نمود.
فراز سوم زیارت
اهداف قیام امام حسین علیه السلام
- و بَذلَ مُهجَتـَهُ فیکَ لیَستـَنقـِذَ عِبادکَ مِنَ الجَهالةِ وَ حَیرَةِ الضـَلالة َ
( خدایا) جانش را در راه تو بخشید تا بندگانت را از نادانی ، سرگردانی وگمراهی نجات دهد.
فراز چهارم زیارت
قاتلان امام حسین علیه السلام
- وَ قـَد تـَوازَرَ عـَلـَیه مَن غـَرَّته الدُنیا
کسانی بر علیه او( امام) همدست شدند که دنیا آنها را فریب داد.
- و باعَ حـَظـَّهُ بالاَرذَلِ الاَدنی وشَری اخِرَتـَهُ بالثـَّمَنِ الاَوکـَس ِ.
و بهره ی هستی خود را به بهای ناچیز و پستی فروختند و آخرت خود را به بهای کمی دادند.
- و تـَغـَطرَسَ وتـَرَدّی فی هواه
گردن فرازی کرده و خود را در پرتگاه هوس انداختند.
- و اَسخَطَکَ و اَسخَطَ نـَبیکَ
و تو و پیغمبر تو را به خشم آوردند .
- و اَطاعَ مِن عِبادِکَ اهلَ الشـِّقاق ِ وَ النفاق
و آن( دنیا پرستان) پیروان بنده هایت شدند که خلاف انگیز و نفاق انگیز بودند.
- و حـَمـَلـَة َ الاوزارِ المـُستوجبینَ النار
و بار گناه به دوش کشیده و به آتش سزاوار شدند.
- فـَجاهدهُم فیکَ صابراً مُحتـَسـباً
پس ( امام) جهاد کرد با آنها درحالیکه شکیبا
- حتی سُفـِکَ فی طاعـَتِکَ دمه
تا اینکه در (راه) طاعت تو خونش ریخته شد.
- وَ استـُبیحَ حَریمَهُ
هتک حرمت به حرم امام مباح شد.
فراز پنجم زیارت:
عبرت آموزی از سالار شهیدان
- اشهَدُ انـَّکَ اَمینُ الله وابنُ امینهِ
گواهی می دهم که تو امانت دار خدا و پسر امانت دار او هستی.
- عِشتَ سَعیداً وَ مَضَیتَ حَمیداً وَ متَّ فـَقیداً مـَظلوُماً شهیداً
گواهی می دهم که سعادتمند زندگی کردی و ستوده در گذشتی، و هنگامی که رحلت کردی از وطن خود دور بودی و در حالیکه ستم دیده بودی، به شهادت رسیدی.
- و اشهـَدُ انَّ الله مـُنجـِزٌ ما وَعـَدَکَ
و گواهم که خدا وفا کند بدانچه تورا وعده داد.
و مُهلِکٌ مَن خـَذلـَکَ و مُعـَذبٌ مَن قتلکَ
و( خدا) هلاک کند هر آن کس که تورا رها کرده و ترک گفته وعذاب کند کسی که تو را کشت.
- و اشهـَدُ انـَّکَ وَفیتَ بِعَهدِ الله
و گواهی می دهم که به عهد خدا وفا کردی .
- و جاهـَدتَ فی سـَبیلِهِ حتی اتیکَ الیـَقینُ
و در راه( خدا) ، تا رسیدن لحظه مرگ جهاد کردی .
فراز ششم زیارت:
تجدید بیعت با سرور شهیدان حسین بن علی علیهما السلام
- اللهم انّی اُشهـِدُکَ اَنّی وَلیٌ لِمَن والاهُ
خدایا ! من تورا گواه می گیرم که هرآنکه حسین (ع) را دوست دارد ، دوست می دارم .
- و عـَدُوٌ لـِمَن عاداهُ
و دشمنم با هرکسی که دشمن اوست.
- بِابی انتَ وَ اُمّی یابنَ رَسولِ الله
پدر ومادرم به فدایت ای فرزند پیغمبر اکرم.
فراز هفتم زیارت:
ریشه داری خاندان امام حسین علیه السلام
- اشهَدُ انـَّکَ کـُنتَ نوراً فی الاَصلابِ الشـّامِخة و الارحامِ المـَطهَّرة
گواهی می دهم که تو نوری بودی در اصلاب پدران بزرگوارت و ارحام مادران پاک.
- لم تـُنَجـِّسک الجاهلیة ُ بانجاسِها
دوران جاهلیت تو را به پلیدیهای خود ، آلوده نکرد.
- و لم تـُلبـِسکَ المُدلَهمـّاتُ مِن ثیابـِها
و( دوران جاهلیت) جامه های درهم و برهم خود را بر تن تو نکرد.
- و اشهـَدُ انـَّکَ مِن دَعائم ِ الدّین ِ وَ ارکان ِ المـُسلمین ومَعقــِلِ المـَؤمنین.
و گواهم که تو از ستونهای دین ، ارکان مسلیمن و دژ محکم مؤمنین هستی.
- و اشهـَدُ انـَّکَ الامامُ البـِرُّ التـَّقی ِ الرَّضی الزَّکی ِالهادی المهدی
و شهادت می دهم که تو پیشوایی نیکو رفتار، پرهیزکار، پسندیده و پاک وهدایت گر، هدایت شده ای هستی.
فراز هشتم زیارت:
توصیف فرزندان امام حسین علیه السلام
- و اشهـَدُ انَّ الائِمَة َ مِن وُلدِکَ کـَلِمَة ُ التـَّقوی
و گواهی می دهم که امامانی که از اولاد و ذریه ی تو می باشند ، کلمه ی تقوی هستند.
- و اعلامُ الهُدی وَ العـُروَة ُ الوثـقی وَ الحُجَّة ُعلی اَهلِ الدُّنیا
ونشانه های هدایت و حلقه ی محکم تر و حجت ، بر همه ی اهل دنیا هستند.
فراز نهم زیارت:
اعتقادات شیعه
- و اشهـَدُ انّی بـِکُم مؤمِنٌ وَ بایابِکُم مُوقن بـِشرایع ِ دینی و خـَواتیم ِ عَمـََلی
شهادت می دهم که من به شما و رجعت شما یقین دارم و در انجام کارهایم بر طبق دستورات دین عمل می کنم
- وَ قـَلبی لـِقـَلبـِکـُم سـِلم
و قلبم با قلب شما آمیخته است .
- و اَمری لامرِکـُم مـُتـَّبـِع وَ نُصرَتی لـَکُم مُعدَّة ، حتی یاذنَ اللهُ لـَکـُم
و در هر کارِ خود پیرو دستورات شما هستم و آماده ی یاری ونصرت شما می باشم ، تا اینکه خدا به شما اجازه ظهور دهد.
فمعکم لا مع عدوکم
و من با شما هستم نه با دشمنان شما.
فراز دهم زیارت:
صلوات بر اهل بیت علیهم السلام
- صلواتُ اللهِ علـَیکـُم و علی ارواحِکـُم وَ اجسادِکُم
صلوات خدا بر شما ، بر ارواح مقدستان ، بر پیکر پاک شما ،
- وَ شاهـِدِکـُم و غائبـِکـُم وَ ظاهـِرِکـُم و باطنکم.
وحاضر شما و غائب شما و آشکار شما و نهانتان .
- امینَ ربَّ العالمین
به اجابت رسان ، ای پروردگار جهانیان .
پی نوشت:
91) مصباح المتهجد- شیخ طوسی- صفحه 730
